Inkciyo yamaMpondo.
Image: YouTube/Screenshot
Isizwe samaMpondo siza kube sibhiyozela umnyhadala weshumi elinesithoba (19) waminyaka le wamaMpondo Culture and Heritage Festival oza kuqhutywa ngomhla we13 nowe14 kweyoMsintsi 2025 eLwandlolubomvu Great Place kwilali yaseMatshona, eNtabankulu.
Lo mnyhadala uza kuba nezinto ezonwabisayo ezifana nemiboniso yamahashe, umboniso wobugcisa, imidaniso yesintu nomculo. Lo mnyhadala uza kukhuthaza umanyano lweenkcubeko ezahlukeneyo.
Othethe egameni lobuKumkani bamaMpondo, uNkosazana Stella Sigcau uthe eyona nto iphambili kule mibhiyozo kukuboniswa kwenkcubeko yamaMpondo namagugu aquka ulwimi kwakunye nokukhuthazwa kwale ndawo njengendawo yokhenketho.
"Oku kukwanegalelo kuphuhliso lwamaphandle kunye noqoqosho lwenkcubeko. Ukwenza inxenye yemibhiyozo ikwakukuxhobisa ulutsha kunye nokukhuthaza ulawulo lwenkcubeko kubandakanywa utshintshiselwano ngenkcubeko phakathi kweenkcubeko ezahlukeneyo," utshilo uNkosazana Stella Sigcau.
Lo mnyhadala wandulelwa yinkciyo yamaMpondo (Mpondo Reed Dance) neneminyaka elishumi elinesixhenxe (17) yasekwayo ngo2008, ngokwengxelo. Kuthiwa umxholo wale nkciyo yamaMpondo kulo nyaka uqaqambisa iGBV, ukuxhatshazwa kwabantwana kunye nokuthubeleziswa kwabantu.
"AmaMpondo anembali etyebileyo, inkcubeko, isiko, imveli nolwimi olwahlukileyo kunye nezithethe, iimpahla zakwaNtu ezimibalabala abazingca ngazo. Sithetha nje akhankasela ukuba ulwimi lwethu lwesiMpondo lube lolunye lweelwimi ezisemthethweni. Lo msitho ukwakhuthaza ulwimi lwesiMpondo," utshilo uSigcau.
Ingxelo ithi, lo mnyhadala wasungulwa ngo2006 xa kukhunjulwa uNkosi Ntsikayezwe Sigcau (1947-1996) owayelitshantliziyo leANC nowayenkokeli yemveli ephezulu kwibhunga iLwandlolubomvu Traditional Council noyena mncinane koonyana ababini bongasekhoyo uKumkani uBotha Manzolwandle Sigcau.