Iindaba

iATM ibongoza uMkhuseli woLuntu aphande uMchunu ngokungxamisekileyo

Cwayita Nondula|Published

UVuyo Zungula weAfrican Transformation Movement (ATM) ufake isicelo egameni lalo mbutho kwiofisi yoMkhuseli woLuntu ukuba iphande ngokukhawuleza uMphathiswa wamaPolisa uSenzo Mchunu.

Image: Oupa Mokoena / Independent Newspapers

Umbutho wezopolitiko iAfrican Transformation Movement (ATM) ubhalele iofisi yoMkhuseli woLuntu imbalelwano ucela ukuba kwenziwe uphando olukhawulezileyo ngoMphathiswa wamaPolisa uSenzo Mchunu otyholwa ngokuvumela ukungenelela kwezopolitiko kumsebenzi wamapolisa.

Kwimbalelwano ebhalwe nguVuyo Zungula egameni leATM ebhalela uMkhuseli woLuntu uAdvocate Kholeka Gcaleka, uZungula uyichaza indlela yokuziphatha kukaMchunu "njengesona senzo sigwenxa sokuziphatha kakubi, ukungenelela kwezopolitiko, nokusetyenziswa kakubi kwegunya kwimbali yoMzantsi Afrika wentando yesininzi."

Oku kuza emva kwendibano noonondaba ebibizwe nguMkomishinala wamaPolisa KwaZulu-Natal, uLieutenant General Nhlanhla Mkhwanazi, ngeCawe umhla wesithandathu kweyeKhala. Kule ndibano noonondaba [uMkhwanazi] watyhola ngelithi uMchunu uye wachitha igqiza elaliphanda ukubulawa koosopolitiki kuba ekhusela amahlakani akhe, ephazamisana nomsebenzi wamapolisa, phakathi kwezinye izityholo amtyhola ngazo nathi unabo ubungqina.

"Ezi zityholo aziyontelekelelo. Zixhaswa ziirekhodi zonxibelelwano lwedijithali, imiyalezo yeWhatsApp, amazwi arekhodiweyo, amaxwebhu emali, idatha efunyenweyo kunye neengxelo zokusebenza," utshilo uZungula kwimbalelwano.

Ekuqaleni konyaka, iNkonzo yesiPolisa yoMzantsi Afrika (SAPS) yavela phambi kwekomiti yePalamente yamaPolisa. Ethetha nale komiti, uMkhwanazi uchaze inkxalabo anayo ngoBrown Mogotsi ongusomashishini waseMntla Ntshona notyholwa ngokuba lihlakani likaMchunu, esithi ugxuphuleka kwimicimbi yamapolisa. UMchunu uxelele iPalamente ukuba akamazi uMogotsi, kodwa kamva kuye kwavela into erekhodiweyo apho avuma ukuba uyamazi uMogotsi.

UMkomishinala wamaPolisa eKZN ukwadize ukuba ngaphaya kwekhulu iidokethi ezinxulumene nophando lwezopolitiko zaye zasuswa zaze zafakwa kwindawo yogcino-mpepha kwikomkhulu lakwaSAPS.

Kukwakho nezityholo zokuba kukho ubungqina bokuba uMchunu kunye nosomashishini otyholwa ngokubulala, uVusimuzi Matlala, babe neengxoxo ngokuchithwa kwePolitical Killings Task Team namalungiselelo eendibano namagosa aphezulu esipolisa. Kuthiwa kukho ubungqina bokuba uMatlala wafumana ikhontrakthi yeSAPS yeR360 million, nekuthiwa wayexhasa ngokwemali abezopolitiko ababandakanyekayo.

UZungula ucele iofisi yoMkhuseli woLuntu ukuba isebenzise igunya ngokweCandelo le182(1) loMgaqo-siseko kunye noMthetho weenqobo zokuziphatha kwamalungu esigqeba kwaye yenze oku kulandelayo:

  • Kuphandwe uMphathiswa uMchunu ngezityholo zokunyhashwa kwemigaqo yokuziphatha yesigqeba, uMgaqo-siseko kunye nayiphi na imithetho ephunyezwe ngurhulumente.

 

  • Ukumisela ukuba ngaba ukuziphatha koMphathiswa kukwaphula umsebenzi wakhe, kuquka nokulahlekisa ngabom iPalamente, ukungenelela ngokungekho mthethweni kuphando lolwaphulomthetho nokusebenzisa isikhundla sakhe ukuze afumane inzuzo yabucala okanye yezopolitiko.

 

  • Ukuphonononga ubudlelwane nonxibelelwano phakathi koMphathiswa, uMogotsi noMatlala, ingakumbi ngokumalunga nekhontrakthi yeSAPS kunye nokuphazamiseka kokusebenza.

 

  • Kuqinisekiswe iziganeko, ukuba semthethweni, kunye neziphumo zokuchithwa kweqela lePolitical Killings Task Team.

 

  • Kubizwe uLieutenant General Mkhwanazi ukuba avele phambi kweofisi phantsi kwesifungo kwaye angenise onke amaxwebhu afanelekileyo, ubungqina, iingxelo ezirekhodiweyo kunye neengxelo ezifungelweyo ezikuye, ukuze kwenziwe uphando olunzulu nolunobulungisa.