INkundla yoMgaqo-siseko isandula ukubhiyozela iminyaka engama30 ukususela oko yasekwayo.
Image: Kamogelo Moichela
Imibhiyozo yeminyaka engamashumi amathathu yobukho beNkundla yoMgaqo-siseko isikhumbuza isifundo esele sisifundile kodwa esingekasenzi ngokwaneleyo. Isifundo sisekelwe kumgaqo kunye namava.
Umgaqo ngowokuba samkela ukuba umgaqo-siseko usixelela ukuba ukuvota kwabantu abadala ezweni lonke, umqulu wesizwe omnye wabavoti, unyulo oluthe rhoqo kunye nenkqubo yamaqela ngamaqela karhulumente wedemokhrasi zezinye zezinto ezibalulekileyo kurhulumente wethu osekwe phezu kwazo.
INkundla yethu yoMgaqo-siseko yenze kakuhle kakhulu ngokusinika ububanzi kunye nesiqulatho samalungelo oluntu kwimigaqo-nkqubo nemithetho ephunyezwe ngamaqumrhu owiso-mthetho, efana nokuvumela amabanjwa nabemi abangaphandle kwelizwe ukuba bavote, nokuvumela abagqatswa abazimeleyo ukuba bangenele unyulo lwesizwe nolwephondo kunye nemibutho yezopolitiko.
Isinike isigama samalungelo oluntu kunye namagama afana negunya layo lezomthetho. Isinike intiyo kulawulo nokusetyenziswa kakubi kwamagunya ngokujongela phantsi iinkundla ezisezantsi namanye amasebe karhulumente, sihloniphe ukwahlulwa kwamagunya ngokomgaqo-siseko.
Isinike inkcubeko yamalungelo oluntu eguqukayo. Isinike izixhobo zokumelana neekqwithela zezopolitiko. Oku ibilunyango lwethu lokusomeleza. Yapha ngesisa.
Isinike amandla okuthetha nabani na malunga nokunyhashwa kwamalungelo oluntu kuba besingenako ukumelana nokuthula okungathandekiyo okwakhuthazwa yimbali yethu yezopolitiko. Isinike indawo epholileyo yemibutho yezopolitiko kwinkqubo yethu yedemokhrasi yamaqela amaninzi eyimibutho yabucala eyenza umsebenzi woluntu.
Nathi sinike iNkundla yoMgaqo-siseko izinto, kananjalo. Siyinike udano xa singazisebenzisi izigqibo zenkundla okanye sihlasela abomthetho. Saze sayinika ulwaneliseko xa sikhusela ukuzimela kweenkundla zomthetho. Ngaloo ndlela, abemi kunye nenkundla banike idemokhrasi yethu into esingazidla ngayo.
Lo mgaqo kunye namava zithetha ngokuhambelana okungafaniyo phakathi kwezithembiso zolonyulo kunye nokuxhamla amalungelo oluntu, kwaye usikhumbuza ukuba inkqubela phambili ekufezekisweni kwamalungelo oluntu kwenzeka kwindawo engquzulanayo nephikisanayo, inyathelo nenyathelo, kwaye uloyiso ngalunye luba liqonga apho okulandelayo kunokwakhelwa phezu kwalo.
Umsebenzi wethu ekwabelwana ngawo kukuhlala sisakha kwaye siqonda ngokuxhanyulwa ngokupheleleyo kwamalungelo oluntu de sibe sinyuse amaqonga aphakamileyo ngokwaneleyo ukuguqula imida yomhlaba. Kwaye kulo mzamo, simema wonke umntu ukuba asincede kwaye silumkisa ngamnye ukuba akanakusinqanda.