Ukungaboni ngasonye kusapho lwakwaZuma kuya kuqatsela phakathi kwezityholo ezothusayo ngakuDuduzile Zuma-Sambudla ekutyholwa ukuba unenxaxheba ekuthumeleni amadoda kwimfazwe yaseRussia neUkraine.
Image: Umfanekiso ogciniweyo
Inkonzo yesiPolisa yoMzantsi Afrika iqinisekise ukuba uNkosazana Bonganini Zuma-Mncube wenze ingxelo efungelweyo kwisikhululo samapolisa saseSandton, ecela ukuba kuphandwe ngodade wabo, olilungu lePalamente uDuduzile Zuma-Sambudla, malunga nokuququzelelwa kwamadoda alishumi elinesixhenxe (17) oMzantsi Afrika avaleleke kwimfazwe yaseRussia neUkraine.
Isithethi samapolisa kuzwelonke uBrigadier uAthlenda Mathe uthe idokethi lophando libhalisiwe, kwaye amatyala asaza kujongwa ngophando olunzulu. Wongeze ngelithi lo mba uza kusingathwa kwinqanaba lephondo.
“UNkosazana Mncube uthi la madoda atsalwa ukuba aye eRussia phantsi kweentetha ezubuxoki aze anikezelwa kumbutho wamajoni aseRussia ukuba aye kulwa imfazwe eseUkraine ngaphandle kolwazi okanye imvume yawo. iSAPS iyangqina ukuba idokethi lophando libhalisiwe nanjengoko amatyala asazakugqitywa ngophando olunzulu,” utshilo uMathe.
Oku kuza emva kokuba uZuma-Mncube — oyintombi endala yalowo wayesakuba ngumongameli uJacob Zuma nowayesakuba ngumphathiswa uGqirha Nkosazana Dlamini-Zuma — etyhole esidlangalaleni udade wabo, uZuma-Sambudla, Siphokazi Xuma noBlessing Khoza ngokudlala indima ephambili ekutsaleni iqela labafana boMzantsi Afrika ukuba baye eRussia ngokubaxokisa.
Kwisimangalo, uZuma-Mncube utyhola ukuba amadoda asibhozo kwalishumi elinesixhenxe azizalamane zakhe kwaye akukho namnye kuwo owavumayo ukuba asiwe kwindawo enemfazwe.
Ubange ngelithi oku kwaphula umthetho wePrevention and Combating of Trafficking in Persons Act, nomnye weRegulation of Foreign Military Assistance Act kwakunye nobubuqhophololo bomthetho oqhelekileyo.
Eli nyathelo limangalisayo liza njengoko urhulumente ephanda ukuba eli qela laphelela njani emfazweni.
Ekuqaleni kwale nyanga, i-IOL inike ingxelo yokuba urhulumente woMzantsi Afrika uthi ufumene iingxelo zonxunguphalo kumadoda alishumi elinesixhenxe oMzantsi Afrika avaleleke kwingingqi yaseDonbas edlakazwe yimfazwe eUkraine emva kokutsalwa ukuba azibandakanye nemikhosi yamajoni phantsi kwezithembiso zezivumelwano zengqesho ezinengeniso.
La madoda, naphakathi kwamashumi (20) amabini ukuya kumashumi amathathu anethoba (39) ubudala, acele uncedo lokubuyela emakhaya. Abalishumi elinesithandathu (16) kubo baphuma KwaZulu-Natal nomnye waseMpuma Koloni.
Ngelo xesha, isithethi seOfisi kaMongameli, uVincent Magwenya, sathi la madoda atsaleleke kwimfazwe yeRussia neUkraine emva kokulahlekiswa zizithembiso zemisebenzi ehlawula kakuhle.
Amagosa karhulumente woMzantsi Afrika aqinisekise ukuba afumana iingxelo zonxunguphalo kumadoda avalelekileyo, athi ahambela kumazwe aphesheya emva kokuthenjiswa amathuba engqesho okanye oqeqesho.
Iingxelo zamajelo eendaba zamazwe ngamazwe zikhe zayamanisa uZuma-Sambudla neenzame zokuqokelela abantu abatsha baseMzantsi Afrika ngokuthi basiwa kuqeqesho loonogada eRussia – amabango akakawaphenduli esidlangalaleni.
Kuthiwa la madoda atyikitya amaxwebhu awayengawaqondi kakuhle ngaphambi kokuba afuduselwe empuma Ukraine.
UZuma-Mncube uthe uziva enyanzelekile ukuba enze into kuba etyiwa sisazela kwaye wabongoza urhulumente woMzantsi Afrika ukuba angenelele ngokukhawuleza ukuze aqinisekise la madoda abuyela ekhaya ekhuselekile. Ukwalumkise uluntu ukuba luyilumkele imisebenzi yaphesheya ebonakala inezithembiso ezikrokrisayo, ngakumbi xa iyanyaniswa nemimandla enemfazwe.