UMkomishinala wamaPolisa kuzwelonke uFannie Masemola uxelele iKomishoni kaMadlanga ukuba uMphathiswa wamaPolisa uSenzo Mchunu uye waphazamisana nomsebenzi wakhe.
Image: Itumeleng English/Independent Newspapers
UMkomishinala wamaPolisa kuzwelonke uFannie Masemola utyhole uMphathiswa wamaPolisa onqunyanyisiweyo uSenzo Mchunu ngokugqithisela kwisigunyaziso sakhe ngokuyalela ukuba lichithwe ngoko nangoko iqela lePolitical Killings Task Team – umyalelo uMasemola awuchaza “njengongenelelo olupheleleyo” olungaphaya kwegunya lakhe.
Kwileta eyathunyelwa kuMasemola kweyoMnga ka2024, uMchunu wathi eli gqiza malichithwe njengoko lingasayifezi injongo yalo kwinkonzo yamapolisa.
Kodwa uMasemola, kwingxelo efungelweyo engeniswe kwiKomishoni kaMadlanga, uwukhabile lo myalelo esithi uMphathiswa wadlulela kumgca osemthethweni phakathi kokubeka izinto ezikazwelonke eziphambili nezibalulekileyo kwezobupolisa nokuphazamisana nezigqibo zokusebenza [kwamapolisa].
"Ngokuqonda kwam, uMphathiswa unoxanduva lokukhupha imiyalelo yokugxila kwizinto zikazwelonke eziphambili nezibalulekileyo, ezifana nokugxila kubugebenga okanye iziganeko zokuphangwa kwemali," utshilo uMasemola kwiKomishoni.
"Kodwa indlela yokuqhuba – kubandakanywa ukuthunyelwa kwamapolisa, izixhobo, kunye nezigqibo zendlela yokusebenza – yinto ekwigunya lam njengoMkomishinala kazwelonke."
UJaji uMbuyiseli Madlanga ubuze uMasemola ukuba acacise umahluko phakathi kwesikhokelo somgaqo-nkqubo kunye nokuphunyezwa kolawulo.
Ephendula, uMasemola wema engagungqi, echaza ukuba umyalelo kaMchunu wokuba lichithwe ngokukhawuleza igqiza, ngaphandle kokubonisana okanye isizathu esivakalayo, wanyhasha ngokucacileyo ukuzimela geqe.
"Kule meko, iPolitical Killings Task Team liqela lephondo. Ukuba uMphathiswa ebenenkxalabo ngekhe wazidiza, nathi ngesiye sabonisana," utshilo uMasemola.
"Kodwa ade athi, 'chitha ngoku, hayi nangomso' – olo luphazamiso oluthe ngqo."
UMasemola ugxininise ukuba ngelixa uMphathiswa ekhululekile ukuba acebise izinto eziphambili ngobuchule kunye nokuphawula ngeendlela zokwenza – kodwa ukuphunyezwa kwezinto, ngakumbi ukuya kulwabiwo lwezibonelelo kunye nezigqibo ngendlela yokusebenza, kuhlala kuluxanduva loMkomishinala kazwelonke.
"Andilindelanga ukuba uMphathiswa ayalele ngendlela yokwenza imisebenzi," utshilo.
Le ngxabano ibonakalise ukungavisisani kumapolisa aseMzantsi Afrika, ingakumbi emva kokubulawa kwabantu bezopolitiko kumaphondo afana neKZN.
Ukuchithwa kwecandelo elijongene ngqo nokuphanda ngokubulawa kwabantu okuphenjelelwa zezopolitiko kubangele imibuzo malunga nekamva lophando olukwinqanaba eliphezulu kunye nokuzimela kweSAPS.
Kusenjalo, abemi boMzantsi Afrika basaqhubeka nokulandela le Komishoni kulandela uMkomishinala wamaPolisa eKZN, uNhlanhla Mkhwanazi, owatyhola uMchunu ngokusebenzisa amandla ezopolitiko ukungenelela kwiSAPS.
UMkhwanazi uthathe iqonga kwiveki ephelileyo, etyhola amalungu ePalamente aquka amapolisa kamasipala waseKurhuleni naseGoli ngobuqhophololo.